Leptine en ghreline in balans met milde ketose
In dit blogartikel nemen we je mee in de werking van twee hormonen die een cruciale rol spelen bij de regulatie van je eetlust, het gevoel van honger en je energiehuishouding, namelijk leptine en ghreline. Ze spelen dus ook een rol bij het reguleren van je gewicht en je metabole gezondheid. Je houdt ze dus het best goed in balans!
Inhoudsopgave
- Wat is leptine?
- Wat is ghreline?
- Leptineresistentie
- Evolutionair overleven
- Verstoorde ghrelineproductie
- De relatie tussen stress (cortisol), leptine en ghreline
- Welk effect hebben bloedsuikerschommelingen op leptine en ghreline?
- Hoe kan milde ketose helpen?
- Meer informatie?
Wat is leptine?
Leptine is een hormoon dat voornamelijk wordt geproduceerd door vetcellen (adipocyten). Het geeft als signaalmolecuul informatie af over je energievoorraad (de vetreserves) van je lichaam aan je hersenen, met name aan de hypothalamus. Als je eet, produceren je vetcellen leptine. Via je bloed geeft dit hormoon het signaal aan je hersenen dat er voldoende energie is. Je hersenen geven dan een gevoel van verzadiging af, waardoor je stopt met eten. Hoge leptineniveaus zorgen er dus voor dat je je vol voelt. Heb je even niet gegeten, dan daalt het leptineniveau en geven je hersenen een signaal van honger af. Leptine helpt ook bij het reguleren van het energieverbruik. Het verhoogt je stofwisseling wanneer er voldoende energie beschikbaar is en verlaagt je stofwisseling wanneer de energiereserves laag zijn. Het informeert je hersenen over de hoeveelheid vet die is opgeslagen, wat helpt bij het reguleren van vetopslag en vetverlies. Leptine speelt tot slot ook een rol in je immuunsysteem en kan ontstekingsreacties beïnvloeden.
Wat is ghreline?
Ghreline is een hormoon dat voornamelijk wordt geproduceerd in je maag en, in mindere mate, in je dunne darm, pancreas en hersenen. Het staat bekend als hongerhormoon omdat het je eetlust verhoogt; ook deze informatie wordt naar je hypothalamus gestuurd. Vlak voor de maaltijd is het ghrelineniveau verhoogd waardoor je honger krijgt en je eetlust toeneemt. Ghrelineniveaus dalen na het eten. Ghreline speelt ook een rol bij de regulatie van energieverdeling en gebruik. Het bevordert vetopslag en kan de groei van vetweefsel stimuleren. Ghreline heeft ook een invloed op de motiliteit (balans van je levende binnenwereld) van het maagdarmkanaal en op de afgifte van groeihormoon. Belangrijk bijvoorbeeld bij wondgenezing en de opbouw van je spiermassa
Leptineresistentie
Het spreekt dus voor zich dat leptine en ghreline nauw met elkaar samenwerken als we metabool (in onze stofwisseling) gezond zijn. Maar kan dit ook misgaan? Ja, de regulatie van leptine en ghreline kan misgaan, wat kan leiden tot verschillende problemen met betrekking tot honger, verzadiging en gewichtsbeheersing. Een van de oorzaken hiervan is leptineresistentie. Bij leptineresistentie reageren je hersenen niet goed meer op leptine, ondanks hoge niveaus van dit hormoon in het bloed. Dit betekent dat er een onterecht signaal komt dat je lichaam is uitgehongerd en dat het signaal van verzadiging niet effectief wordt doorgegeven. Dit zorgt weer voor verhoogde eetlust, meer willen eten en gewichtstoename. Ook kan je lichaam zuiniger omgaan met energiereserves waardoor je stofwisseling vertraagd, terwijl je voldoende vetreserves hebt.
Evolutionair overleven
Omdat we evolutionair zijn ingesteld op overleven en voorkomen van verhongeren, is het moeilijk om het hongersignaal te negeren. Bij een goed functionerend hormonaal systeem biedt dit een evolutionair voordeel, je weet immers wanneer je moet eten en wanneer je kunt stoppen. Is het hormonale systeem verstoord, dan werken de signalen niet meer correct en is er het risico dat we steeds meer gaan ‘overeten’ en steeds meer overgewicht krijgen. Leptineresistentie speelt dan ook een belangrijke rol bij obesitas, ontstekingen en chronische stress. Een voedingspatroon rijk aan suikers en verkeerde vetten kan bijdragen aan leptineresistentie. Evolutionair gezien, hebben we bovendien een voorkeur voor voedsel wat rijk is aan suikers en vetten. Dat maakt het soms extra lastig. Heb je voortdurend trek, val je moeilijk af en heb je geen energie om te gaan bewegen, dan is er mogelijk sprake van leptineresistentie.
Verstoorde ghrelineproductie
Ook de ghrelineproductie kan worden verstoord, wat kan leiden tot abnormale stijgingen of dalingen van ghrelineniveaus. Ongewoon hoge ghrelineniveaus kunnen, net zoals leptineresistentie, eveneens leiden tot overmatige honger en overeten. Ongewoon lage ghrelineniveaus kunnen juist zorgen voor minder eetlust en mogelijk ondervoeding. De productie en regulatie van ghreline kunnen door verschillende factoren worden verstoord, zoals slaaptekort, stress, onregelmatige eetgewoonten, verkeerde voedingskeuzes, medische aandoeningen, hormonale veranderingen, leeftijd, lichamelijke activiteit en medicijngebruik. Ook bij chronisch verhoogde ghrelineniveaus is het lastig om een gezond gewicht te behouden of gewicht te verliezen. Daarnaast kunnen verstoorde ghrelineniveaus op hun beurt weer een invloed hebben op de slaapkwaliteit en -duur, en op de stemming en stressrespons. Ook kunnen ze bijdragen aan insulineresistentie en glucose-intolerantie (lees ook onze blog Insulineresistentie omkeren met milde ketose), aan gastro-intestinale problemen en verminderde spiermassa (door effect op groeihormoon).
De relatie tussen stress (cortisol), leptine en ghreline
Stress, en met name het stresshormoon cortisol, heeft een grote invloed op de leptine- en ghrelineniveaus in je lichaam. Chronische stress leidt tot een verhoogde productie van het hormoon cortisol. Hoge cortisolniveaus kunnen de productie van ghreline stimuleren. Ghreline beïnvloedt ook de beloningssystemen in je hersenen, waardoor eten als een vorm van stressverlichting wordt gezien. Dit kan leiden tot emotioneel eten, wat ook weer bijdraagt aan gewichtstoename. Chronische stress en hoge cortisolniveaus kunnen ook bijdragen aan leptineresistentie en een verstoord verzadigingsgevoel. Acute stress kan leiden tot een tijdelijke verlaging van leptineniveaus en een verhoging van je eetlust. Hoge cortisolniveaus kunnen je stofwisseling (metabolisme) eveneens beïnvloeden door insulineresistentie te bevorderen en de vetopslag, vooral rond de buik, te verhogen. Dit kan leiden tot een verhoogd risico op metabole aandoeningen zoals type 2 diabetes en hart- en vaatziekten. Lees ook onze blog Waarom stress en suiker geen goede combinatie is.
Welk effect hebben bloedsuikerschommelingen op leptine en ghreline?
Bloedsuikerschommelingen hebben, zoals je kunt verwachten, een directe invloed op de leptine- en ghrelineniveaus. Wanneer de bloedsuikerspiegel snel stijgt na de consumptie van koolhydraatrijke voeding, stijgt de insulineproductie om glucose uit het bloed te verwijderen. Dit kan leiden tot een tijdelijke verhoging van leptine, wat de eetlust ook tijdelijk vermindert. Want na een snelle daling van de bloedsuikerspiegel, zoals vaak voorkomt na het eten van suikerrijke of geraffineerde koolhydraten, kunnen de ghrelineniveaus stijgen, wat een hongergevoel veroorzaakt. Deze fluctuaties kunnen leiden tot een vicieuze cirkel van honger en overeten, waardoor het moeilijk wordt om een stabiele energie-inname en gezond gewicht te handhaven. Lees meer over het belang van een stabiele bloedsuikerspiegel in Waarom is een stabiele bloedsuikerspiegel zo belangrijk?
Hoe kan milde ketose helpen?
Zoals je leest, hangt de werking van de diverse hormonen sterk met elkaar samen. En je ziet de directe invloed van verschillende leefstijlfactoren, zoals voeding, stress, slaap en beweging. 3Care biedt hiervoor een haalbare totaalaanpak op basis van milde ketose, de zogenoemde APK (Algehele Periodieke Ketose). Dit betekent niet alleen dat je op een zeer gezonde, lekkere en duurzame manier gaat eten, maar dat je lichaam naast glucose ook weer vetten (reservevet) leert gebruiken als energiebron. Zo kun je uiteindelijk (bij regelmatige herhaling) weer metabool flexibel worden. Lees ook ons blogartikel over metabole flexibiliteit. Het 3Care programma helpt je onder meer je hormonen leptine, ghreline en insuline weer in balans te brengen. Zodat ze weer gaan doen waarvoor ze ooit bedoeld waren. Dit geeft niet alleen meer energie, fysieke rust, mentale kracht en een gevoel van stabiliteit, maar helpt je je gewicht gezond te houden. Milde ketose, wat de APK van het 3Care leefstijlprogramma uniek maakt, helpt ook je te ontdoen van afvalstoffen (ontstekingshaarden) en het verbranden van intern buikvet. Regelmatig je ballast afvoeren, ondersteunt het zelfherstellend vermogen van je lichaam en draagt bij aan een goede algehele gezondheid. Dit vormt een belangrijke basis voor een duurzame gezonde leefstijl.
Meer informatie?
Heb je vragen over het 3Care gezondheidsprogramma? Benader ons gerust. We vertellen je graag meer!