De mens is gemaakt is om twee energiebronnen te gebruiken; glucose (koolhydraten) en ketonen (vetten). Als je tussen beide brandstofbronnen vlot (binnen 24 uur) kunt wisselen, dan ben je zogenoemd metabool flexibel. Dat is niet alleen optimaal voor je lichaam, maar ook voor je hersenen. Lees gauw verder!

Inhoudsopgave

• Obesitas neemt toe
• Metabole psychiatrie
• Slechte metabole gezondheid
• Voeding een secundaire therapie?
• Onderzoek naar het ketogeen dieet
• De visie van 3Care: intermitterende leefstijl
• Niet één maar twee systemen gebruiken
• Herstel metabole flexibiliteit
• Wat is de 3Care aanpak?
• Meer informatie
  
  

Obesitas neemt toe 

In 2022 was ruim 40% van de Amerikaanse volwassenen obees en had 36% symptomen van angst en/of depressie. Twee epidemieën die nauw met elkaar verbonden zijn. En waarin niet zelden een voedingspatroon rijk aan suikers de hoofdrol speelt. Gelukkig liggen deze cijfers in Nederland iets lager, maar ook hier zijn ze alarmerend. In dit blogartikel bespreken we een interessant recent onderzoek naar het metabolisme en onze visie daarop.
 

Metabole psychiatrie

Shebani Sethi, Amerikaans arts in de psychiatrie en obesitasgeneeskunde is oprichter van de Metabolic Psychiatry Clinic van Stanford Medicine. Het is de eerste academische kliniek die zich richt op de behandeling van patiënten met zowel psychische aandoeningen als metabole (lees stofwisseling) stoornissen, zoals insulineresistentie of prediabetes, een hoog cholesterolgehalte, hoge bloeddruk en overgewicht of obesitas. Sethi introduceerde de term ‘metabole psychiatrie' nadat ze opmerkte dat veel van haar psychiatrische patiënten, die niet meer goed reageerden op therapie, last hadden van metabole (of stofwisselings-) stoornissen. Ze realiseerde zich dat ze pas goede psychiatrische zorg kon bieden als ze ook de metabole verstoringen aanpakte. Metabole aandoeningen beïnvloeden namelijk ook de hersenen en aanpassingen in voeding kunnen patiënten met psychische aandoeningen helpen.

Slechte metabole gezondheid

Steeds meer onderzoek wijst op een verband tussen psychische aandoeningen en een verstoorde stofwisseling tussen lichaam en hersenen. Metabole aandoeningen komen al veel voor: een studie wees uit dat tot 88% (!) van de Amerikaanse volwassenen een slechte metabole gezondheid heeft, en bij mensen met psychiatrische aandoeningen liggen deze percentages nog hoger. Onderzoek van Stanford Medicine suggereert zelfs dat het ontwikkelen van een metabole aandoening, zoals insulineresistentie, je risico op depressie kan verdubbelen, ook als je geen eerdere geschiedenis van psychische klachten hebt. Het goede nieuws is dat voedings- en leefstijlveranderingen, gecombineerd met medicatie, niet alleen metabole aandoeningen verbeteren maar ook de geestelijke gezondheid. Mensen met therapieresistente bipolaire stoornissen boeken bijvoorbeeld betere resultaten wanneer insulineresistentie wordt aangepakt.

Voeding een secundaire therapie?

Helaas staat voeding in de reguliere gezondheidszorg niet op de eerste plaats. Als voeding al als therapie wordt gezien, dan is het doorgaans een secundaire therapie als aanvulling op medicatie om bijvoorbeeld de bloeddruk te verlagen of diabetes te verbeteren. Nutritionele metabole therapie, oftewel voedingstherapie is echter een belangrijke medische interventie voor psychische aandoeningen, één die de structuur en functie van de hersenen kan veranderen. In de neurologie wordt al langer het verband tussen de stofwisseling in de hersenen en het lichaam erkend. Dit leidde tot de inzet van ketogene diëten bij de behandeling van epilepsie bij kinderen, nog vóór de komst van de eerste anti-epileptische medicatie.
 

Onderzoek naar het ketogeen dieet

De arts Sethi zette een proefstudie op aan het medische instituut Stanford Medicine waarbij ze aantoonde dat een ketogeen dieet niet alleen de metabole gezondheid verbetert bij patiënten met ernstige psychische aandoeningen zoals schizofrenie en bipolaire stoornis, maar ook hun psychiatrische symptomen vermindert. Ondanks het gebruik van antipsychotische medicatie, die vaak leidt tot metabole bijwerkingen zoals insulineresistentie en obesitas, ondervonden deelnemers aan de studie flinke verbeteringen in zowel hun fysieke als mentale gezondheid. Na vier maanden op een ketogeen dieet, rapporteerden de deelnemers gewichtsverlies, een vermindering van de tailleomtrek en verbeterde bloeddruk- en bloedsuikerwaarden. Daarnaast ervoeren ze verbeteringen in energie, slaap, stemming en algehele levenskwaliteit. Voedingsaanpassingen, zoals het ketogene dieet, kunnen dus een waardevolle interventie zijn bij psychische aandoeningen.

De visie van 3Care: intermitterende leefstijl

De deelnemers aan de studie bij Stanford Medicine deden mee aan een therapeutische interventie middels het ketogeen dieet. Gelukkig met succes en het geeft waardevolle inzichten. Maar dat betekent dat je dit dieet wel moet kunnen volhouden. Deelnemers op een ketogeen dieet maken gebruik van vetten als brandstof. Evolutionair gezien, is louter vetten gebruiken als brandstof echter niet zoals de evolutie het heeft bedoeld. De mens is van origine metabool flexibel en heeft twee brandstofsystemen ter beschikking. We hebben dus in oorsprong het vermogen om glucose én vetten te verbranden. En beide systemen zouden ook gebruikt moeten worden.

Niet één maar twee systemen gebruiken 

Is je glucosevoorraad uitgeput, dan hoort je stofwisseling automatisch over te schakelen (binnen 24 uur) op vetverbranding (ketonen). Hiervoor moeten dan voldoende eiwitten en vetten aanwezig zijn en moet je metabool flexibel zijn. Zo is het dus nogmaals evolutionair bedoeld. De vetten die we vroeger aten, werden regelmatig gebruikt als reservebrandstof, omdat koolhydraten ook niet altijd aanwezig waren. Omdat er regelmatig voedselschaarste was, was het lichaam gewend om regelmatig en vlot te switchen tussen energie uit glucose (koolhydraten) en ketonen (vetverbranding). In de huidige tijd is er altijd voedsel beschikbaar (vooral koolhydraten). Honger kennen we niet meer en daarmee is ook de regelmatige vetverbranding (ketose) verloren gegaan. We zijn het snelwerkende en flexibele energiemechanisme, ofwel onze metabole flexibiliteit, als het ware kwijt geraakt.

Herstel metabole flexibiliteit

3Care is dus geen voorstander van een dieet waarin er slechts 1 energiesysteem wordt gebruikt, maar streeft naar het weer gaan gebruiken van twee systemen. Aangezien de meeste mensen dus niet meer metabool flexibel zijn, investeren we bij 3Care eerst in het herstel van de metabole flexibiliteit door de stofwisseling (metabolische processen) weer te laten werken zoals het hoort. Het 3Care voeding- en leefstijlprogramma is erop gericht om je stofwisseling weer flexibel te maken. Dat doen we met behulp van de zogenoemde APK ofwel de Algehele Periodieke Ketose via milde ketose.

Een uitgekiend voedingspatroon met lekkere dagrecepten, laag in koolhydraten en volop (500 g) groenten en fruit, vormt de basis. Een volwaardige basissuppletie erbij zorgt ervoor dat je lichaam over alle voedingsstoffen beschikt, inclusief alle eiwitten en omega vetzuren, die het nodig heeft om het proces vlot en goed te laten verlopen, zonder dat er spieren verloren gaan.

Wat is de 3Care aanpak?

Het 3Care leefstijlprogramma is door jong en oud goed te volgen. Door regelmatig tijdelijk vet te verbranden (APK), wordt je stofwisseling weer flexibel en kun je steeds makkelijker overschakelen van glucoseverbrander naar vetverbrander. Zo kom je tot een gezonde energieverdeling, een gezond lichaamsgewicht en gezondheidswinst. Ook bevordert het het zelfherstellend vermogen van het lichaam. Denk bijvoorbeeld aan meer mentale helderheid, een stabiel energieniveau en een verminderd hongergevoel.

Onthoud dus dat de mens gemaakt is om twee energiebronnen te gebruiken: glucose (koolhydraten) en ketonen (vetten). We zijn niet gemaakt om altijd in ketose te zijn.

3Care is dan ook geen ketogene leefstijl of ketogeen dieet, maar een intermitterende leefstijl waarin je weer metabool flexibel wordt en regelmatige in ketose komt. Dat komt ook je brein ten goede.

Meer informatie

De 3Care specialisten zijn opgeleid in de intermitterende leefstijl met periodieke milde ketose en kunnen je hier op een verantwoorde manier in begeleiden. Heb je vragen over het 3Care leefstijlprogramma. Benader ons gerust. We vertellen je graag nog meer!

Bronnen:

• Pilot study shows ketogenic diet improves severe mental illness
• 5 Questions: Shebani Sethi on the connection between metabolism and mental health

Deel deze blog via..